تور مسافرتی: پرونده راه آهن سراسری ایران با وجود نقصها و اصلاحات، بالاخره توانست عنوان ۲۵مین میراث جهانی ایران را به دست آورد، فردا نیز منظر فرهنگی اورامانات شانس ورود به لیست یونسکو را امتحان می کند.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه: چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو که قرار بود سال قبل برگزار شود، امسال با یک سال وقفه به سبب همه گیری کرونا در چین درحال برگزاری است. در این اجلاس پرونده خط راه آهن سراسری ایران برای قرار گرفتن در لیست میراث بشری بررسی و تصویب گردید. این پرونده در سال ۹۷ تدوین شده بود با این مضمون که ساخت مسیر راه آهن سراسری ایران از بندر ترکمن در شمال کشور شروع شده و به بندر امام خمینی در جنوب کشور منتهی می شود بدین سبب تمام این مسیر در پرونده راه آهن سراسری ایران گنجانده شد.
پرونده ثبت جهانی مسیر راه آهن سراسری شمال – جنوب ایران بعنوان میراث صنعتی ایران در یونسکو به هشت ناحیه با خصوصیات مشترک اقلیمی در داخل هر ناحیه و متمایز با سایر نواحی تقسیم شد و ۸۹ ایستگاه منتخب نیز به سبب اهمیت ارزش های تاریخی و کارکردی مورد مطالعه و مستندنگاری قرار گرفت.
علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی در پیام تبریک خود به مناسبت ثبت جهانی پرونده راه آهن اعلام نمود: ثبت این اثر برجسته جهانی از ایران که حوزه ای گسترده از بندر امام خمینی (ره) تا بندر ترکمن و پهنه های بی نظیر طبیعی و فرهنگی از هشت استان خوزستان، سمنان، لرستان، مرکزی، قم، تهران، مازندران و گلستان را در بر می گیرد، بی شک ارتقای حفاظت و مدیریت بهتر این اثر را به همراه داشته و بی گمان سبب رونق بیش از پیش گردشگری کشور خصوصاً در استانهای واقع در راه این راه آهن خواهد بود.
سعید پورعلی مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی نیز در این زمینه اظهار داشت: این پرونده دارای دو بعد بود یک بخش آثار معماری و میراث فرهنگی آن بود که به وزارت میراث فرهنگی مرتبط می شد و بخشی هم مربوط به مهندسی ریل بود که با همکاری وزارت راه و شهرسازی پرونده آن تدوین شد. کارشناسان و ارزیابان یونسکو محور شمالی و جنوبی راه آهن را قبل از این مورد بررسی قرار داده بودند. تا در نهایت این پرونده با همکاری وزارت خارجه، وزارت راه و شهرسازی و وزارت میراث فرهنگی به نتیجه رسید.
سال ۱۳۹۴ در نشستی مشترک بین سازمان میراث فرهنگی و شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران، معاون وقت وزیر راه و شهرسازی که مدیرعامل شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران هم بود، اظهار داشت که خط آهن ایران قدیمی ترین خط آهن جهان نیست که بگوییم قدیمی ترین خط آهن است. اما محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور در پاسخ به آن اظهار داشته بود: سه پل طلا در راه آهن شمال کشور اگر به تنهایی بخواهد در لیست آثار ثبتی جهان قرار گیرد ممکنست نتواند رأی بیاورد، چون با طرح این موضوع، بلافاصله پل های باارزش سوئیس که فراوان هم هستند مطرح خواهند شد و سه پل طلای ایران شانس جهانی شدن را از دست خواهد داد. به همین خاطر نیز نمی توان موردی مطرح نمود، اما اگر بگویم در یک مسیر راه آهن، سه پل باارزش (سه پل طلا)، ایستگاه، خط، موزه و طبیعت را داریم این مجموعه در کنار یکدیگر شانس بیشتری خواهد داشت.
طالبیان همین طور افکار عمومی را آماده کرده بود چون ممکن بود پرونده راه آهن رأی نیاورد بنا بر این گفته بود از آن جا که این اجلاس مجازی است و ایران هم لابی سیاسی ندارد باید با کار کارشناسی زیاد از این دو پرونده مهم و بزرگ دفاع کرد.
پیش از این تعدادی از کارشناسان میراث فرهنگی گفته بودند که اگر پرونده ثبت جهانی راه آهن اتریش برای سال ۲۰۱۹ ثبت گردد، شانس ثبت جهانی پرونده راه آهن ایران حتی برای سال ۲۰۲۰ تقریباً به صفر می رسد چون دیگر پرونده ثبت جهانی آن «منحصر به فرد» نیست و این خصوصیت برای اتریش احراز شده است. در حقیقت اصرار برای همکاری با وزارت راه و شهرسازی و وزارت میراث فرهنگی سبب شد تا بعد از چند بار اصلاح پرونده، بالاخره راه آهن ثبت جهانی شود.
آغاز راه اندازی راه آهن ایران در سال ۱۳۰۵ شمسی به تصویب رسید و یک سال پس از آن بود که مهندسان ایرانی، آلمانی و آمریکایی راه اندازی این مسیر ۱۳۹۴ کیلومتری را شروع کردند. مسیر راه آهن سراسری ایران نه فقط از حیث تکنیک و کیفیت ساخت، بلکه از بعد گردشگری و برخورداری از مناظر و جاذبه های طبیعی ویژه در جهان حائز اهمیت می باشد.
تا قبل از شیوع ویروس کرونا نیز شرکت های خصوصی با همکاری راه آهن ایران توانستند تورهای گردشگری ویژه ای را برای معرفی جاذبه های مسیرهای ریلی ایران تعریف کنند که با استقبال خوبی روبه رو شده بود اما با شیوع ویروس کرونا این تورهای گردشگری متوقف گردید.
حالا کمیته میراث جهانی مقرر است در این جلسه پرونده دیگر کشورمان با عنوان منظر فرهنگی اورامانات (هورامان) را برای ثبت جهانی بررسی کند. امیدها برای ثبت این پرونده بیشتر است.
منبع: ftour.ir
