به گزارش تور مسافرتی، یک متخصص تاریخ محلی با اشاره به اینکه نگهداری از اسناد در رابطه با شهرداری مغفول مانده است، اظهار داشت: مدیران آرشیوهای ملی بعنوان مسئول نگهداری از اسناد، معمولا از اسناد شهرداری ها نگهداری نمی کنند.
ابوالفضل حسن آبادی متخصص حوزه تاریخ محلی در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با اهمیت دیجیتال سازی اسناد و تصاویر تاریخی که اخیرا از جانب موزه تاریخ شهرداری اصفهان شروع شده است، اظهار داشت: در بین تمام سازمان های اداری و مدیریتی در ایران، مهم ترین بخش اداری که با مردم ارتباط دارد، شهرداری است. رابطه این دو در مدیریت شهر نوعی رابطه بده بستان است.
وی با اشاره به اینکه نگهداری از اسناد در رابطه با شهرداری مغفول مانده است، اضافه کرد: آرشیوهای ملی بعنوان مسئول نگهداری از اسناد، معمولا از اسناد در رابطه با شهرداری نگهداری نمی کنند، چون اسناد آرشیو ملی از نظر ساختار طبقه بندی در ارتباط با حوزه دولتی یا قسمتهایی است که از دولت بودجه دریافت می کنند؛ این در شرایطی است که اسناد حوزه شهر و شهرداری هم در زمره اسناد خصوصی محسوب می شوند و هم در حوزه اسناد نیمه دولتی.
این متخصص حوزه تاریخ محلی افزود: از این منظر خیلی از اسناد شهرداری به صورت مستقیم با هویت، تاریخ و حافظه شهری مرتبط هستند. این اسناد اصولا در جای دیگری نگهداری نمی شوند که شهرداری بخواهد از نگهداری آنها سلب مسئولیت کرده و این کار را به بخش دیگری واگذار کند. ازاین رو این وظیفه شهرداری بعنوان نهاد مدیریت شهری در یکصد سال گذشته در ایران است که اسناد در رابطه با تاریخ شهر را نگهداری کند، چون جز مهم ترین منابع تاریخ شهری به شمار می روند.
به گفته حسن آبادی، بررسی ها نشان داده است که بیشتر پژوهش های تاریخ شهری ما همچون در خود اصفهان مبتنی بر روزنامه ها است و کمتر بر اساس اسناد نوشته شده، درحالی که اصالت محتوای مطالب روزنامه ها تأیید نشده است و باید با شک و تردید به آنها نگاه کرد و اسناد شهری از اهمیت بیشتری برخوردار می باشند. بنابراین جمع آوری، نگهداری، دسته بندی و در اختیار عموم قرار دادن اسناد شهری وظیفه شهرداری است؛ نه تنها در اصفهان بلکه در کل ایران.
وی با اشاره به اینکه در چند سال گذشته اقدامات خوبی در این حوزه در مشهد انجام گرفته است، افزود: در این راستا ما یک سامانه اسناد برای دسترس پذیری به محتوا راه اندازی کرده ایم.
این متخصص حوزه تاریخ محلی در جواب این که بعد از دیجیتال سازی اسناد و تصاویر تاریخی چه استفاده ای از آنها میتوان کرد، خاطرنشان کرد: مهم ترین وظیفه شهرداری در این عرصه نگهداری از حافظه شهری است. این امر، یک کار آرشیوی است که بسیار مهم تر از مبحث استفاده از آن است، چون حافظه شهری باید از یک دوره به دوره ای دیگر منتقل شود. از سوی دیگر این اسناد محتوای بسیار متنوع و متفاوتی دارد و خیلی از آنها در ارتباط با اصناف، مردم، تعاملات سطوح مختلف مدیریت شهری و ساخت و سازهای شهری است. همینطور می دانیم در یکصد سال گذشته، اختیارات شهرداری ها در امور شهری پیوسته رو به کاهش بوده تا رو به افزایش و اختیارات شهرداری ها بر مبنای قانون بلدیه به مراتب از اختیارات شهرداری ها در زمان کنونی بالاتر بوده است. بنابراین خیلی از اسناد قدیمی از اهمیت بالایی برخوردار می باشند و شهرداری باید در حفظ و نگهداری آنها بسیار کوشا باشد و در نهایت استفاده های متنوعی از آنها انجام دهد؛ همچون در پژوهش ها، ساخت مستند، تهیه کاتالوگ و غیره.
حسن آبادی با اشاره به اینکه رابطه میان شهرداری ها و مردم رابطه ای دوطرفه است که هنوز به درستی تعریف نشده، اضافه کرد: مردم وظیفه دارند نسبت به خدماتی که از شهرداری دریافت می کنند، مسئولیت پذیر باشند و هزینه آنرا پرداخت کنند و شهرداری ها هم وظیفه دارند هم شهر را مدیریت کنند و هم حافظه شهری را. ازاین رو نگهداری اسناد یکی از اقدامات خوبی است که میتوان در این حوزه انجام داد و در آینده بعنوان یک کار ماندگار به جامعه معرفی نمود تا اعتماد دوجانبه میان مردم و شهرداری بیشتر شود.
وی مخاطبان این اسناد دیجیتال سازی شده را تمام مردم دانست و اظهار داشت: اسناد شهرداری عمومی ترین اسناد به حساب می آید. البته پیشنهاد من به موزه تاریخ شهرداری اصفهان اینست که از عبارت «مرکز اسناد و موزه تاریخ شهرداری اصفهان» استفاده نماید، چون موزه جنبه نمایشی دارد اما جنبه مهم تر کار شهرداری اصفهان، آرشیو، سازماندهی و نگهداری این اسناد است و در کنار آن به نمایش بیرونی آنها هم می پردازد.
این متخصص حوزه تاریخ محلی در ارتباط با اقدامات مرتبط در سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و همینطور در مقام مشاور شهردار مشهد در حوزه اسناد مدیریت شهری اظهار داشت: هنوز هم در این حوزه کار می کنم و کتاب «از بلدیه تا شهرداری مشهد» را نوشته ام که فعلا جلد اول آن در رابطه با دوره قاجار آماده شده است؛ این کتاب مقرر است پنج جلدی باشد. مرکز اسناد آستان قدس رضوی آرشیو بسیار پربار و مستندی از دوره قاجار دارد.
حسن آبادی در جواب این که در کدام شهر های ایران در رابطه با نگهداری از اسناد مدیریت شهری اقدام درخوری انجام شده است، عنوان کرد: به جز مشهد، اصفهان و تهران، کمتر کار هدفمندی در این حوزه دیده ام. در مشهد و اصفهان اقدامات خوبی انجام شده و در حوزه خروجی، اصفهان از مشهد هم بهتر عمل کرده است.
وی در رابطه با نحوه جمع آوری اسناد مدیریت شهری که در دست مردم است، بیان نمود: شهرداری مسئول نگهداری از حافظه شهری است و شاید از خیلی از مکان ها، پل ها، کوچه ها و میدان ها عکسی موجود نباشد، چون شهرها به سرعت گسترش پیدا کرده اند. ازاین رو اسناد، عکس ها و حتی مبایعه نامه هایی که ظاهراً اهمیتی ندارند و در نزد مردم هستند، از اهمیت برخوردار خواهند شد. در این حوزه باید آیین نامه مناسبی تدوین شود تا برای فراخوان از مردم مثلا در هفته فرهنگی اصفهان برنامه ریزی شود. همانطور که، در دوره ای در مشهد اقدامات مختلفی در این حوزه انجام گرفت و در برنامه ای با نام «ما مردم مشهد» تعداد زیادی عکس و سند از مردم جمع آوری شد.
