تور مسافرتی: یزد بقعه تاریخی شیخ فهادان آثاری از دوران اتابکان و کمتر دست خورده در شهر یزد است؛ عالمی که مورد حمایت و تکریم شاهان اتابکی بوده و اینک تنها به بهانه کرونا به روی بازدیدکنندگان بسته است ولی به نظر بتواند با رونق گردشگری پساکرونا، بازگشایی شود.
«مجید علومی» جانشین پایگاه میراث جهانی شهر تاریخی یزد در گفت و گو با خبرنگار ایسنا پیرامون بقعه تاریخی فهادان اظهار می کند: شیخ احمد اسنفجردی در سال ۷۰۰ هجری وفات کرده و از آنجا که در دوره اتابکان مورد احترام بوده این بقعه برای وی تا اوایل دوره مظفری تولید شده است.
وی با اشاره به اینکه محله فهادان در آن زمان محله یوزداران بوده، تصریح می کند: «فه» به مفهوم یوزپلنگ در زبان عربی است و از آنجا که در این محله برای شاهان اتابکی یوزپلنگ پرورش می دادند، به این نام شهره شده است.
وی اضافه می کند: زمانی که شیخ احمد اسفنجردی به یزد می آید و در این محله ساکن میشود و از آنجا که اهل تصوف و عرفان بوده است و معجزاتی را حکام از وی دیده اند به او اعتقاد داشتند و او را تکریم می کردند پس خانقاه وی نیز به شیخ محله ی فهادان معروف شده است.
این کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به اینکه محل این خانقاه در دوره های بعد نیز بطور مداوم تعمیر شده است، عنوان می کند: بنظر می رسد که فضاهای احتمالی الحاقی است و تزئینات به سید رکن الدین و گنبد هشت شباهت بسیار زیادی دارد از طرفی قسمتی از این بنا نیز در سنوات گذشته و در تعریض مسیر و خانهها از بین رفته است.
وی با تاکید بر اینکه این فضا، از نظر معماری باید بازخوانی شود، می گوید: از نظر دیرینه شناسی نیز درباب این بنا، باید گمانه زنی شود.
علومی با اشاره به اینکه گنبدخانه و فضای اطراف آن، سالم و دست نخورده و مشابه مدارسی تاریخی است، بیان می کند: تزئینات قابل توجهی در بنا استفاده شده و کتیبه های رنگی به خط کوفی و ثلث نیز وجود دارد از طرفی گلبری های زیاد و استادکارانه ای نیز در آن وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه در سالهای اخیر نیز مرمت هایی شده است، می گوید: دوره های قبل حدود دهه های ۴۰ و ۵۰ هم مرمت هایی انجام شده و خوشبختانه جزو بناهایی است که کمترین دخل و تصرف را داشته است.
این فعال میراث فرهنگی با تاکید بر اینکه گنبد این بنا با سایر گنبدها کاملا شبیه به هم دیگر هستند، بیان می کند: گنبد سید رکن الدین و سیدشمس الدین و دیگر گنبدها جزو مواردی است که از آن الگوبرداری شده است.
سلامت کالبد بقعه تاریخی شیخ احمد فهادان
«سیدمصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد نیز با اشاره به اینکه بقعه تاریخی شیخ احمد فهادان نیز در این زمینه به ایسنا می گوید: دو برادر اسفنجردی بعنوان دو برادر از عرفا مورد احترام بسیار مردم بوده اند بطوریکه در کتب تاریخ یزد کراماتی به فخرالدین احمد نسبت داده شده است.
وی با اشاره به اینکه هر دو برادر در گنبد خانه ای دفن شدند که امروزه به نام بقعه شیخ احمد شهرت دارد، خاطرنشان می کند: این خانقاه قسمتی از مجموعه ای شامل بخش های دیگر مانند مسجد بوده که ویران شده است.
مدیرکل میراث یزد از مرمت های اخیر این بقعه یاد می کند و می گوید: این بقعه که به حصار تاریخی شهر یزد چسبیده است، به دست میراث فرهنگی مرمت شده و از این بنا استفاده مذهبی می شود.
وی با اشاره به اینکه بقعه تاریخی شیخ احمد در شیوع ویروس کرونا تعطیل شده است، تصریح می کند: حالا وضعیت داخل بنا به شکلی است که نیاز به نظافت و تمیزی دارد اما بنا از منظر کالبدی مشکل خاصی ندارد و می تواند برای گردشگران آماده و بازگشایی شود.
این میراث تاریخی در محله فهادان بعنوان یکی از محلات بافت میراث جهانی شهر یزد قرار دارد که یکی از دسترسی های آن در خیابان اصلی سیدگل سرخ قرار گرفته است.
